Uykulu olduğumuzda, yorgunken, sıkıldığımızda, birisini esnerken görürsek, önemli bir hal öncesi yada stresliyken esneriz. Bir atlet koşuya başlamadan öncelikle ya da bir sanatçı konser öncesi esner. öyle ki anne karnındaki bebek dahi esnemektedir. Peki, nedir bizi esneten?
Bu konuda yüzyıllardır türlü araştırmalar yapılmış fakat net ve 0 doğru bir neticeye hala ulaşılmamıştır. Bu yazımızda sizlerle mümkün esneme nedenlerini paylaşacağız.
Daha fazla Oksijen Almak
Yapılan bazı araştırmalara göre esnemenin nedeni daha çok oksijen alıp, vücutta biriken karbondioksiti dışarı atmaktır. eğer kalabalık bir odadaki insanlar esniyorsa bu neden anlamlı gibi görünebilir. nedeni ise ortam kapalı ve kişi sayısı fazla bulunduğu için ortamda daha çok karbondioksit olacaktır. Peki, öyleyse koşu oluşturan biri neden koşarken bir yandan da esnemez? Provine adlı bir psikolog kişilere fazladan oksijen verip ortamdaki karbondioksiti azaltmasına rağmen şahısların esnemesine engel olamamıştır. O halde esnememizin nedeni muhakkak oksijen almaktır demek pek de doğru olmayacaktır.
Esnemek gerçekten de bulaşıcıdır. Karşımızdaki birinin esnemesi bizim de esnememize yol açabilir. Provine’a göre bu oran P’dir. Yani kişilerin Psi karşısındaki esneyince esnemeye başlar. Hatta esnemek hakkında konuşmak, birisinin esnediğini duymak, esneme konusu için yazılar okumak dahi esnemenize yol açabilir. Bakalım siz de bu yazıyı okurken esneyecek misiniz?
yorgunluk, Sıkkınlık, Uyku Hali
Esneme nedenlerinden bazılarının da bireyin sıkılması, uykusunun gelmesi ve ya bıkkın olması olduğu söylenir. Bu görüşe göre sıkkın ve ya yorgun olduğumuzda normaldeki kadar derin soluk alıp vermeyiz. Bu sebeple de vücudumuza daha az oksijen girer çünkü nefes alıp vermemiz yavaşlamıştır. Esnemek de kana daha fazla oksijen karışmasını ve kandan daha fazla karbondioksit atılmasını sağlar. ancak bu nedeni de çürüten durumlar vardır. mesela eğer yorgunluksa kişiyi esneten paraşütçüler ilk atlama öncesi sebep esner? ve ya uykusu gelen kişi esniyorsa bir şarkıcı konser öncesi sebep esner? Demek ki esnemenin nedeni tam olarak yorgun, uykulu ve ya sıkkın olmaktır da diyemeyiz.
Esneme Beyin Soğutucusu Görevi görülmektedir
Yapılan yeni bir araştırmaya göre esnemenin yorgunluk yahut sıkkınlıkla bir merakı yoktur. Esnemenin sebebi beyni soğutmak ve bu şekilde beynin daha doğru çalışmasını sağlamaktır. aynı bilgisayarlarda bulunduğu gibi beyin için de ideal bir çalışma ısısı olmaktadır. eğer beyin çok aşırı ısındıysa esnemek onun serinlemesine destekçi olur. Esnemeyle beraber yürek atış hızı ve kan akışı artar, bunun sonucunda da beyne büyük miktarda bir hava gelir. Bu hava da o bölgedeki kanın serinletilmesini sağlar.
Bu konuda birçok tecrübe oluşturan Andrew Gallup, esneme sonrası insanların beyninde soğuma olduğunu ispatlamıştır. Gallup’un çalışmalarının sonucuna göre esnemeye başlamak çene ve boyun kaslarında kasılmaya sebep olur. Bunun sonucunda da yüze ve kafaya giden kan miktarı artar. Esneme ile birlikte aldığımız soluk beyindeki kanı aşağı yönlü akmaya sevk eder ve ağzımızdaki hava da bahsedilen bu sıvıları soğutma görevi görür. Yani esnemek beyindeki sıcak kanın alınıp yerine soğuk kan gelmesini sağlamakta. Bu da beyni soğutur.
bununla birlikte yapılan bazı deneyler sonucunda kafasına sıcak kullanılan ve burnundan nefes alması istenen kişilerde esneme artarken, kafasına soğuk kullanılan şahısda esnemenin azaldığı görülmüştür.
Esneme meselesi için Bilinmesi Gerekenler
şahısda esneme anne karnında başlar. Anne karnındaki bebeklerin esnemesinin akciğer ve ya beyin gelişimlerine destek olduğuna inanılır.
Vücuttaki ısı uykudan öncelikle ve sonra bir tutar yükselmektedir. Bu ısı yükselişi de o anlardaki esnememizi açıklayabilir.
Esneme ile beraber beynin serinlemesi dikkatimizi yoğunlaştırabilmemizi sağlar.
Esneme çoğunlukla irademiz dışında gelişir.
eğer ağzımız kapalı ise esneyemeyiz.
bireyler dışında kedi, köpek benzeri birçok hayvan da esnemektedir.
Esneme tıpkı sürede vücudun kendini sakinleştirme yollarından birisidir. mesela oldukça çok insan önemli bir imtihan öncesi esnemektedir.
Esneme ile ilgili ilk çalışma 2500 yıl öncelikle Hipokrat yönünden yapılırdı. Hipokrat’ın yaptığı araştırma sonucuna göre esnemek ateşli hastalık sonrası vücutta biriken kötü havanın temizlenmesine destekçi oluyordu.
Esnemenin bulaşıcı etkisi enfazla aile ve ya arkadaşlar arasında görülür. Duygusal bağımız olmayan kişilerden oluşan bir toplulukta ise esnemenin bulaşıcı etkisi azalmaktadır.
Bazı bilim insanlarına göre stres ve kaygı yaratan durumlarla birlikte beynin kimyasal yapısı değişir. Bunun sonucunda ise kişi normalleşme için ortalama 6 saniye boyunca esner.
Empati kurma yeteneği yüksek olan insanların diğerlerine oranla esneyen birisinden daha fazla etkilendiği söylenir.
Otistik çocukların başkalarının esnemesinden fazla etkilenmediği söylenir.
eğer başınızın sıcaklığı düşükse daha az esnersiniz. Bununla ilgili yapılan bir araştırmada, kafalarına sıcak su torbası konan denekler karşısındakiler esneyince A oranında esnerken, kafalarına soğuk su torbası konan deneklerde bu nispet %9 olmuştur.